فناوری نانو در عرصه دفاعی امنیتی-قسمت دوم

در قسمت قبل به معرفی برخی کاربردهای فناوری نانو در عرصه نظامی پرداختیم و در این
قسمت نیز به معرفی دیگر کاربردهای نانومواد در این عرصه می پردازیم.

2-2- نانوپودرها

نمونه هایی از کاربردهای نانوپودرها به شرح زیر است:

-
به دلیل هم اندازه بودن اندازه برخی نانوپودرها با طول موج نور مرئی، این
طول موج را با تلألؤ بسیار زیادی منتشر می کنند. مثلاً فلونورسانس فلز طلا
در حالت نانو پودر بیش از ده برابر حالت معمولی آن است، لذا در منورها یا
موادی که نیاز به پراش شدید طیف خاصی از نور مرئی یا مادون قرمز است، می
توان از نانو پودرهای فلزی از جمله طلا استفاده کرد. به علاوه می توان رنگ
های متکی بر نانوپودر را به جای رنگ های آلی به کار برد و هواپیماهایی را
که با فرسایش در سرمای شدید ارتفاعات مواجه هستند، رنگ آمیزی خاص نمود.

-
آلومینیوم در صورت واکنش با اکسیژن، چهار برابر هیدرازین انرژی آزاد می
کند، ولی واکنش گرمایی پودر به دلیل کمبود سطح مؤثر، احتراق شدیدی ندارد.
اما نانوپودرهای جدید آلومینیوم کاملاً می سوزند و انرژی بالای خود را
آزاد می کنند و می توان در هر دو نوع سوخت جامد و مایع موشک، از آنها
استفاده کرد. با توجه به سرعت واکنش احتراق، به نظر می رسد به اکسید کننده
کمتری نیاز باشد. همچنین از نانو پودرهای فلزی می توان به عنوان نسل بعد
مواد انفجاری نیز یاد کرد.

2-3- نانو حسگرهای مولکولی

با
پیشرفت علم در دنیا و پیدایش تجهیزات الکترونیکی و تحولات عظیمی که در چند
دهه اخیر و در خلال قرن بیستم به وقوع پیوست نیاز به ساخت حسگرهای دقیقتر،
کوچکتر و دارای قابلیت های بیشتر احساس شد. بالا بردن درجه حساسیت، بهره و
دقت این حسگرها به کشف مواد و ابزارهای جدید نیاز دارد. نانوحسگرها،
حسگرهایی در ابعاد نانومتری هستند که به خاطر کوچکی و نانومتری بودن
ابعادشان از دقت واکنش پذیری بسیار بالایی برخوردارند به طوری که حتی نسبت
به حضور چند اتم از یک گاز هم عکس العمل نشان می دهند. نانولوله ها به
دلیل دارا بودن خواص مکانیکی و الکترونیکی ویژه کاربردهای متنوعی پیدا
کردند از جمله می توان به استفاده از آنها به عنوان حسگرهایی با دقت و
سرعت بسیار بالا برای تشخیص مواد در غلظت های بسیار پایین اشاره کرد.

با
کمک فناوری نانو می توان به شکل های مختلف، حسگرهایی تهیه کرد که به صورت
تغییر رنگ یا انتقال پیام، مواد شیمیایی را در غلظت های مولکولی شناسایی
کنند. از این حسگرها می توان برای آشکار سازی مواد مخدر و منفجره (مثلاً
از بیرون چمدان) یا عوامل شیمیایی مث لگازهای اعصاب استفاده کرد. این
مسئله می تواند روزی به صلاح بویاب منتهی شود.

2-4- نانو الکترونیک

نانو
الکترونیک به عنوان یک فناوری متحول کننده، همه چیز از جمله فناوری نظامی
را در هم خواهد ریخت. واقعیت مجازی پیچیده تر متکی بر نانو الکترونیک، می
تواند در شبیه سازی عینی بسیاری از رخدادهای استفاده شود و سامانه های
مدیریتی و آموزشی پرسنل را ارتقا دهد. قوی تر بودن تراشه های الکترونیکی،
بیان گر دقت ناوبری، هواپیما و موشک هاست. کافی است تصور کنید یک
ابررایانه را در ون یک موشک قرار داده ایم. توانایی تحلیل و انتقال داده
بالا، موجب می شود سنجش از راه دور ( که در شناسایی عملیات نظامی دخیل
است) بیشتر مفید باشد و اطلاعات بیشتری را بتوان از آن استخراج کرد (مثل
ردگیری یک پایگاه زیرزمینی یا حرکات دشمن در پس مه و گرد و غبار شاید در
آن هنگام ساده ترین کارها، پیش بینی زمان دقیق نزولات آسمانی و شکست های
نظامی باشد. آنچه مسلم است این که، اثرات چنین فناوری بزرگی را به سختی می
توان پیش بینی کرد.

2-5 NEMs

این سامانه، بیانگر
سامانه های مکانیکی – الکترونیکی در ابعاد نانومتر است. این سامان ها نوعی
فناوری ویژه اند که کاری مشابه حسگرها دارند. این تراشه های کوچک به صورت
بازوهایی کوچک یا مانند چشم هستند که عمل مخابره کردن پیام های محیطی مثل
گرما، فشار، سرعت و ... را بر عهده دارند. از مزایای این سامانه کوچکی آن
است که می شود در همه جا آن را استفاده کرد، از ران بودن و مصرف انرژی کم
و سادگی در تعمیر از دیگر خصوصیات این سامانه است. از این سامانه ها می
توان در موشک ها جهت هدایت بهتر و همچنین در خمپاره اندازها برای حذف
سامانه های مکانیکی از آن سود جست. برخی از شرکت های خارجی در پی جایگزینی
سامانه های NEMS به جای مین های ضد نفر هستند. این سامانه شامل مجموعه ای
از حسگرهای سنجش از راه نزدیک و دور است و می تواند به کامپیوتر دستی فردی
در چند کیلومتر دورتر هشدار دهد که شخصی در حال نفوذ است.

3- نتیجه گیری

فناوری
نانو دارای دامنه استفاده وسیع در صنایع دفاعی – نظامی است و تأثیر عمده
ای در پیشرفت هر چه بیشتر سامانه های دفاعی دارد. هوشمندی بیشتر، اندازه و
وزن کوچک تر، از مهم ترین نتایج کاربردهای فناوری نانو در صنایع دفاعی
است. برخی اطلاعات منتشره در دنیا نشان می دهد که بعضی از دستاوردهای آن
در سال های جاری به تحقق پیوسته یا خواهد پیوست. کشور ما نیز قطعاً نیاز
دارد، با برنامه ریزی بلند مدت، بخش دفاعی خود را با این روند اجتناب
ناپذیر دنیا همراه سازد. بدین منظور پیشنهاد می شود اولاً فناوری نانو به
عنوان یکی از محورهای اولویت دار در وزارت دفاع مورد توجه قرار گیرد؛
ثانیاً برنامه ای برای موفقیت در این عرصه زیر نظر مسئولان رده بالای
وزارت دفاع تدوین شود و آموزش پژوهشگران، استفاده از توانایی پژوهشی
دانشگاه ها، مراکز پژوهشگران، استفاده از توانایی پژوهشی دانشگاه ها،
مراکز پژوهشی و ایرانیان مقیم خارج از کشور، جزء بخش های این برنامه قرار
گیرد.

گردآوری:محسن مرادی